Hoe kan je neuroplasticiteit vergroten?

Vroeger wisten we nog niet heel veel van het brein. Onderzoek naar het brein moest worden gedaan bij overleden mensen en daar kon nog niet super veel uit worden ontdekt. Nu hebben we allerlei apparatuur en computers of het brein mee te kunnen bekijken. We leren daarbij ook allemaal nieuwe dingen over het brein. Een van die dingen is neuroplasticiteit . Maar wat is dat precies en hoe werkt het eigenlijk? En is er ook een manier waarmee het jou kan helpen? Dat en meer leer je in dit artikel, dus lees snel verder.

Wat betekent neuroplasticiteit?

Vroeger dachten mensen dat intelligentie en intellect waren aangeboren. Ondertussen weten wij dat dat niet meer zo is. Het brein is beïnvloedbaar, het brein is plastisch.

Het brein past zich continu aan. Bij de geboorte heeft iedereen ongeveer hetzelfde brein, maar wat er verder mee gebeurt hangt af van hoeveel je leert en hoe je brein zich aanpast. Het brein past zich namelijk aan aan situaties en gebeurtenissen en ontwikkelt zichzelf hierdoor. Dat is wat we noemen neuroplasticiteit.

Dat het brein plastisch is, is een van de grootste ontdekkingen op het gebied van neurologisch onderzoek in de afgelopen paar honderd jaar. Het heeft namelijk laten zien dat ons brein wordt beïnvloed door zintuigelijke waarnemingen, handelingen en zelfs onze gedachten en verbeelding. Maar het duurt wel lang voordat onze hersenen zich aanpassen.

Hoe werkt neuroplasticiteit?

In de hersenen bevinden zich neuronen. Dit zijn de cellen in je hersenen. Het brein kan zich reorganiseren door nieuwe verbindingen te leggen tussen deze neuronen. Er zijn elke dag ook een hele hoop neuronen die afsterven. Miljoenen zelfs. Dat is ook de reden dat de hersenen telkens nieuwe verbinden moeten aanleggen en oude cellen moeten vervangen met nieuwe. Neuroplasticiteit is om die reden ook iets wat zich continu afspeelt in je hersenen.

Maar er kan wel invloed worden uitgeoefend op de aanmaak van nieuwe zenuwcellen en het goed houden van verbindingen tussen zenuwcellen. Een kind dat bijvoorbeeld elke dag nieuwe dingen leert op zijn voetbaltraining maakt veel meer nieuwe cellen aan en ontwikkelt zich veel meer op bepaalde hersengebieden. Omdat het kind nu meer leert, moeten er ook meer nieuwe zenuwcellen en verbindingen worden aangemaakt.

Ook de hersenen worden ouder

Sommige mensen denken dat na een bepaalde leeftijd de groei van de hersenen stopt. Dit is niet helemaal waar. Mensen denken dat als hun ledematen stoppen met groeien hun brein dat ook wel zal doen.

Maar als je eens goed nadenkt gebeuren er nog wel een hoop andere dingen met je ledematen nadat ze zijn gestopt met groeien. De cellen van de huid vernieuwd zich bijvoorbeeld constant. En wanneer je een wondje hebt, wordt dit ook weer opgelost door de huid zelf. Als je meer gaat sporten wordt je gespierder en als je meer gaat eten wordt je steviger.

Hieruit zou je kunnen aannemen dat de hersenen hetzelfde doen als de rest van je ledematen. Dit klopt dus ook. Als je een gebroken been hebt wordt dit uiteindelijk hersteld. Eigenlijk werkt het brein ook op die manier (tot zekere hoogte).

Wat kun je doen om je brein gezond te houden?

Oké, je hersenen passen zich dus de hele tijd aan aan allerlei situaties, zintuigen en emoties. Maar wat heb je hier eigenlijk aan? Hoe kun je dit toepassen in het leven? Er zijn verschillende neuroplasticiteit oefeningen en tips om ervoor te zorgen dat je je brein gezond houdt.

1. Genoeg bewegen

Dat sporten goed is voor het lichaam is natuurlijk algemeen bekend. Maar het is niet alleen goed voor het lichaam, ook voor het brein. Tijdens het sporten komt er namelijk een stof vrij in je hoofd. Deze heet BDNF en stimuleert de positieve neuroplasticiteit. Als je voldoende slaapt en regelmatig in het zonlicht komt wordt er ook meer van deze stof aangemaakt in je hoofd. Wetenschappers denken ook dat sporten ervoor zorgt dat je geheugen beter wordt. En een mooi extraatje is dat je lichaam er mooi uit komt te zien natuurlijk.

2. Neuroplasticiteit meditatie

Mediteren is iets wat erg populair is op het moment. Dat is natuurlijk ook helemaal niet zo raar want het zorgt ervoor dat je lichaam lekker tot rust kunt komen. Maar het blijkt dat niet alleen je lichaam er rustig van wordt. Het is ook goed voor je hersenen. Uit onderzoek blijft namelijk dat het onder andere goed is voor je aandacht, concentratie en je reactiesnelheid. Ook blijkt dat er een betere verbondenheid ontstaat tussen de hersendelen. Voor mensen die vrezen voor geheugenverlies is meditatie ook iets om eens uit te proberen.

3. Een uitdaging is goed voor je brein

Je brein blijft erg actief door het leren en ontdekken van nieuwe dingen. Zoals eerder ook al werd gezegd is de neuroplasticiteit bij kinderen op een voetbaltraining of op school veel hoger. Dat komt omdat ze dan continu bezig zijn met het ontdekken en leren van nieuwe dingen. Je kunt natuurlijk niet meer terug naar school, maar je zou jezelf wel een nieuwe taal aan kunnen proberen te leren. Of beginnen met het oplossen van kruiswoordpuzzels en sudoku. Het zou ook kunnen dat je al jaren een stoffige gitaar op zolder hebt liggen. Ideaal moment om hem daar eens vandaan te halen!

4. Gezond eten voor het brein

Gezond eten is erg breed. Je lichaam heeft genoeg vitaminen nodig en die haal je vooral uit groenten en fruit. Ook voor je hersenen is het belangrijk om genoeg groente en fruit te eten. Maar je zou ook kunnen denken aan genoeg omega-3 binnenkrijgen. Eet in plaats van vlees bijvoorbeeld een keer vette vis. Hier zitten veel omega-3 vetzuren in en dit zorgt ervoor dat er een goede en snelle communicatie blijft tussen de neuronen.

Maar niet alleen omega-3 is goed voor het brein. Ook vitamine E is belangrijk voor de hersenen. Het is nog niet helemaal duidelijk, maar voldoende vitamine E binnenkrijgen zou er voor kunnen zorgen dat je minder kans krijgt op dementie. Olijfolie bevat bijvoorbeeld veel vitamine E. Er zitten ook veel onverzadigde vetten in olijfolie en die zorgen ervoor dat je hersenen efficiënter werken.

Als je er ook nog voor zorgt dat je bloedsuikerspiegel stabiel is, ben je helemaal goed bezig. Een stabiele bloedsuikerspiegel zorgt namelijk voor een stabiele aanvoer van glucose en dit zorgt er dan weer voor de je hersenen beter functioneren. Zorgen voor je bloedsuikerspiegel kun je bijvoorbeeld doen door vaker volkoren te kiezen.

Conclusie

Het vormen van je hersenen kan dus op allerlei manieren worden gedaan. Je brein werkt niet zoals de meeste mensen denken dat het doet en er zijn een hoop dingen die je kunt doen om het fit te houden. Dat is ook belangrijk, want je wilt natuurlijk het liefst dat je hersenen zo fit mogelijk blijven om hersenaandoeningen als bijvoorbeeld dementie te voorkomen.

Het kan wel lastig zijn om een begin te maken aan het fit houden van je brein, maar je kunt ook met kleine stapjes beginnen. Bijvoorbeeld een keer per week vette vis eten. Of een potje schaken met je partner, familie, vriend of kinderen. Dat is gezellig en ook nog eens een goede oefening voor je hersenen. Eigenlijk is het helemaal niet zo lastig om je brein fit te houden, het is gewoon lastig om eraan te beginnen.

Wanneer en hoe ga jij beginnen met het fit houden van je hersenen? Deel het met ons in een reactie hieronder.

Photo by Hal Gatewood on Unsplash