Wanneer je jezelf al enige tijd bezighoudt met zelfontwikkeling en spiritualiteit, ben je ongetwijfeld al vaker het begrip dankbaarheid tegengekomen, of “gratitude” zoals vaak de Engelse term wordt gebruikt.
Het kan soms zelfs een beetje als een open deur voelen, maar toch heeft dankbaarheid de potentie om echt een verschil uit te maken in je leven.
En daarbij is het alom bekende dankbaarheidslijstje maken aan het einde van de dag natuurlijk maar het topje van de ijsberg.
Dankbaar zijn en dankbaarheid oefenen is iets wat ons welbevinden naar een hoger niveau kan tillen en zo ons dagelijks leven kan transformeren. Of, in de woorden van William A. Ward:
Gratitude can transform common days into thanksgiving, turn routine jobs into joy, and change ordinary opportunities into blessings.
Dat klinkt natuurlijk ontzettend krachtig en positief. Om je dagelijkse routine te kunnen ervaren als iets buitengewoons, als een bron van geluk en zegeningen. Wie wil dat nu niet?
Er wordt gezegd dat wat je aandacht geeft, groeit. Het stilstaan bij de dingen om dankbaar voor te zijn in je leven, hoe klein ze ook mogen zijn, opent daarmee de deuren naar groei, naar het ervaren van meer momenten en dingen om dankbaar voor te zijn. En dat is de basis van geluk en innerlijke rust.
Het is dan ook geen wonder dat het actief beoefenen van dankbaarheid deel uit maakt van bijna alle spirituele en religieuze tradities. Dankbaarheid is een sleutel tot de deur van je hogere zelf.
Wetenschappelijke onderbouwing van het effect van dankbaarheid
Maar hoe zit het nu eigenlijk precies met de relatie tussen dankbaarheid en welzijn en geluk? Is dankbaarheid wetenschappelijk onderbouwd? Er zijn verschillende onderzoeken gedaan naar het positieve effect van dankbaarheid.
In veel van deze onderzoeken werd een verband gelegd tussen dankbaarheid en het verminderen van stress, betere relaties en het beter kunnen omgaan met tegenslagen.
In een een onderzoek uit 2014 werd bijvoorbeeld gevonden dat mensen die dankbaar zijn, ook veerkrachtiger en weerbaarder zijn waardoor ze negatieve ervaringen en trauma’s sneller te boven komen (Morin, 2014)
Ook kan dankbaarheid een positieve invloed hebben op je fysieke gezondheid, zoals werd aangetoond in een onderzoek uit 2015. Hierin werd ontdekt dat hartpatienten die regelmatig opschreven waar ze dankbaar voor waren, minder last hadden van depressies, beter sliepen en minder vaak ontstekingen kregen (Mills, 2015)
Een dankbaar hart is dus ook een gezond hart.
Dankbaarheid oefenen door te schrijven
In deze onderzoeken is specifiek gekeken naar het oefenen van dankbaarheid door erover te schrijven, ook wel journaling genoemd. Ik had het in het begin al even over een een dankbaarheidslijstje, maar journaling is een heel simpele en krachtige manier om te werken aan dankbaarheid in je leven.
Het grote voordeel van journaling is dat er altijd wel een manier te vinden is om dit dagelijks te doen. Je hebt er niet veel voor nodig, en je kan het zo simpel of zo uitgebreid doen als je wilt, of tijd voor hebt. Zelfs een paar minuten schrijven kan al een heel positief effect hebben op je gemoed en innerlijke rust.
En je hoeft het natuurlijk niet bij schrijven te houden. Denk aan doodles, tekeningen of bijvoorbeeld mini-collages. Zeker als je visueel bent ingesteld kan je er veel uit halen om op deze manier te werk te gaan en een visual journal bij te houden.
En als schrijven juist wel iets voor je is, kan je denken aan het gebruiken van prikkelende vragen of prompts om je op gang te helpen of te houden.
De relatie tussen mindfulness en dankbaarheid
Nog een manier waarop dankbaarheid een positieve kracht in je leven kan zijn, is door de link met mindfulness. Door te reflecteren op dingen waar je dankbaar voor bent, stap je als het ware van de automatische piloot af.
Het is juist die automatische piloot-stand waar we vaak zo snel in belanden. Omdat er nu eenmaal taken, afspraken, en to-do lijstjes zijn.
En niet te vergeten een constante stroom aan berichten en informatie.
Vervolgens blijven we er vaak ongemerkt in hangen, en verliezen we eigenlijk de verbinding met het hier en nu.
Mindfulness, zo zou je kunnen zeggen, is het tegenovergestelde daarvan. Het is het landen in het nu, het bewust en met aandacht aanwezig zijn in het heden, zonder persé een oordeel te hebben over de realiteit waarin je je bevindt.
Dankbaarheid kun je eigenlijk zien als een heel effectieve oefening in mindfulness. Het stelt je in staat om met intentie de dingen in je leven op te merken waar je anders misschien niet écht bij stil zou staan. Mooie dingen, onverwachte zegeningen, en kleine en grotere momenten van geluk en balans.
Het oefenen van dankbaarheid draagt op deze manier bij aan het ontwikkelen van levensstijl van mindfulness. Door aan dankbaarheid te werken, ben je dus eigenlijk bezig met een mindfulness oefening.
Omgekeerd kan natuurlijk ook, want hoe promoot een mindfulness oefening dankbaarheid? Eigenlijk door hetzelfde principe, door je bewust te richten op het hier en nu merk je veel makkelijker de dingen op waarvoor je dankbaar kunt zijn.
Je zou kunnen zeggen dat ze hand in hand gaan en elkaar aanvullen waardoor je de positieve kracht hiervan in je leven al snel zult merken.
- Een korte meditatie waarbij je de dingen visualiseert waar je dankbaar voor bent. Een geleide meditatie kan uiteraard ook.
- Een wekelijks telefoongesprek met een vriend(in) of familielid waarbij je elkaar vertelt over dingen waar je dankbaar voor bent geweest die week. Een belangrijk onderdeel hiervan is ook het aandachtig luisteren naar de ander.
- Een “dankbaarheidspot”. Hierbij stop je elke dag een of twee kleine papiertjes in een glazen pot met dingen erop waar je dankbaar voor bent. Wanneer je je down voelt, of minder in verbinding met jezelf, haal je hier een aantal papiertjes uit.
Zoals je ziet kan het oefenen van dankbaarheid ontzettend simpel zijn. En daarin ligt ook juist de kracht ervan want het stelt je in staat om er een dagelijks ritueel van te maken en hierin consistent te zijn. Zo werk je toe naar een werkelijke “attitude of gratitude“.
En dat deze houding van dankbaarheid een ontzettend positieve kracht kan zijn in je leven, hebben inmiddels al veel mensen mogen ervaren.
Wat voor rol speelt dankbaarheid in jouw leven? is het iets waar je regelmatig mee bezig bent, of zou je er vaker aan willen werken? Laat het ons weten in een reactie.
